Wat moet de dirigent van de toekomst (maar eigenlijk al van nu) kunnen?
Er verandert veel binnen de wereld van de hafa-orkesten. De tijd dat alle orkesten een stabiele instroom van jeugdleden hadden, beperkte uitstroom, 1 keer in de 5 jaar op concours gingen en een paar keer per jaar een aantal werken ten gehoren brachten voor een aanzienlijke menigte vanuit de lokale gemeenschap ligt ver achter ons. Aan de ene kant heeft een groot deel van de verenigingen het moeilijk om het ledenbestand op peil te houden: instroom van nieuwe jeugdleden is veel minder vanzelfsprekend, doorstroom naar het A orkest ook, en daarbij komt dat er, door toegenomen mobiliteit veel meer uitstroom is. Aan de andere kant is de publieke belangstelling veel minder makkelijk te verkrijgen, een gewoon concert in een lokale sporthal of dorpshuis trekt nog maar een beperkt en sterk vergrijsd publiek. Alleen voor bijzondere projecten komen er nog meer mensen: een aansprekende artiest, een bijzondere locatie, een totaalbeleving. Ook zit er steeds meer verschil tussen de activiteiten van verenigingen: sommigen nemen jaarlijks deel aan concoursen en festivals, anderen gaan helemaal niet op concours. Sommigen geven met enige regelmaat een groot, maar wel vrij traditioneel concert, anderen kiezen weer voor hele nieuwe concertvormen en theater. Dat vraagt verschillende typen dirigenten, met meer specialisme.
Daarnaast is de verhouding tussen orkest en dirigent sterk veranderd. De parallel met de schoolmeester is sterk: beiden hadden enkele decennia geleden aanzien en genoten respect. Wat ze zeiden was waar, de autoriteit werd volledig aanvaardt en men wilde horen wat er niet goed was. Maar de tijden zijn verandert: de muzikanten zijn mondiger, assertiever, hoger opgeleid, werken bij professionele ondernemingen en hebben meer van de wereld gezien. Dit vraagt hele andere dingen van een dirigent dan louter artistiek en technisch: alleen maar horen wat er fout is, dit aangeven en af en toe flink uit je slof schieten zijn niet meer voldoende. Zeker de jongere generatie muzikanten verwacht opbouwende kritiek, heeft complimenten nodig, wil gestimuleerd, uitgedaagd en gerespecteerd worden. Van de dirigent wordt verwacht dat hij ook een goede people manager is. En daarbij verwacht het bestuur ook een professional, niet alleen in de samenwerking met dat bestuur, maar zeker ook één die de eerder genoemde uitdagingen helpt aanpakken.
Maar de huidige directieopleidingen leiden hun studenten nog steeds grotendeels zo op als 20 jaar geleden: vooral als artiest. Aan de hierboven geschetste uitdagingen wordt slechts mondjesmaat aandacht besteed en diversiteit in richtingen is helemaal afwezig. Daarom hen ik een opleidingsplan geschreven voor een opleiding die hier wel vol op inzet. Geïnteresseerd? Neem contact met me op, dan stuur ik je het plan toe!