Essentie van succesvolle muziekvereniging zit in "vereniging"
Met veel verenigingen onder druk of zelfs in het voortbestaan bedreigd is iedereen op zoek naar de heilige graal. Daarbij komt van alles langs, van het spelen van 'lichter repertoire' (volgens mij juist de doodsteek) en bezuinigen op docenten en dirigenten (de muzikale doodsteek) tot het voeren van een intensief jeugdbeleid (heel belangrijk voor de toekomst) en het innoveren van concerten (goed voor beeldvorming). Hoewel ik niet in een 'heilige graal' geloof en ook de laatste 2 zaken zeker belangrijk vind, wil ik iets anders als essentieel inbrengen: het zijn van een hechte vereniging. Juist de sociale band zorgt ervoor dat mensen bij een vereniging blijven, ook als ze gaan studeren of ontzettend veel talent hebben. Daarnaast heeft een sterke vereniging ook de mensen en motivatie om de andere belangrijke dingen voor elkaar te krijgen. De onderlinge band en warmte maakt dat mensen blijven, ook als het muzikale ze even niet meer trekt. En zelfs voor iemand die bij heel veel orkesten heeft meegespeeld (vooral door invallen, deels door verhuizingen) zijn de clubs die me bijblijven, waar ik me verbonden mee voel, de sterke verenigingen. Daar wil je moeite voor doen, daarvoor stel je het verenigingsbelang boven je eigen belang.
Hoe zorg je voor zo'n sterke vereniging? Een hele goede vraag, waar ik het antwoord nog niet helemaal op weet. Belangrijk is in ieder geval om er al bij de jeugd bewust aan te werken. Maak een groep, betrek vriendjes en familie. Zorg voor betrokkenheid van de sociale omgeving van de muzikanten bij het orkest. Verder spelen gezamenlijke ervaringen een belangrijke rol (concertreizen, wmc, etc.), is het belangrijk dat er ruimte is voor jongeren om zich op hun manier in te zetten voor de vereniging, af en toe frisse instroom in het bestuur. Variatie speelt ook mee: ofwel binnen een orkest, maar ook in verschillende geledingen.
Wat in ieder geval een groot gevaar is, ook voor de blaasmuziek als geheel, zijn projectorkesten. Deze zijn de laatste jaren vrij succesvol, omdat ze goede muzikanten bij elkaar brengen en mooie projecten realiseren. Een keer niet wachten op degene die niet thuis oefent, een keer niet organisatorisch de kar hoeven trekken, een keer niet in het dorpshuis spelen. Begrijpelijk. Maar het zorgt wel voor uitholling van de verenigingen en de loyaliteit aan deze orkesten is ook veel lager: komt er iets leukers/beters voorbij? Dan doen we dat. En wie moet er in de tussentijd voor zorgen dat de vereniging met zijn tijd meegaat? Dat die de jeugd betrekt en mooie ervaringen opdoet? Dat er ook over 20 jaar nog toestroom is om het projectorkest mee te vullen?